Beesel (Diverse)

Lizette duikt in de wereld van vuursteen (Dwars Door Limburg)

In Rijkel werd ooit een vuursteenmijn verbouwd, waarbij een bijzondere vondst werd gedaan: vuursteen uit de tiende laag van de mijn. Deze laag stond bekend om de beste kwaliteit vuursteen in Europa en werd als enige gewonnen, terwijl de overige 22 lagen werden overgeslagen vanwege de mindere kwaliteit. De vuurstenen uit deze laag worden vanwege hun kwetsbaarheid tegen uitdroging en bevriezing bewaard in water, bijvoorbeeld in een vijver.

Ambacht op zich
Dit verhaal werd verteld door Bert Vullers, een kenner van vuursteenbewerking. De vuursteenbewerking was een ambacht op zich. Bijlen werden zorgvuldig geslepen en waren onmisbaar gereedschap. Het maken van een vuurstenen bijl begint met het verwijderen van de buitenste kortexlaag om tot het harde vuursteen te komen. Door middel van technieken met hertshoorn, elandoren en stenen werden vuurstenen bewerkt en gevormd. Het ondersteunen van de steen tijdens het slaan was cruciaal, omdat de trilling anders tot breuk kon leiden.

Vonken creëren
Naast gereedschap diende vuursteen ook voor het maken van vuur. De tonderzwam, een paddenstoel die veel voorkomt in onbewerkt bosgebied, speelde hierin een belangrijke rol. Van de zwam werd met een vuurstenen krabber schraapsel gehaald, dat vervolgens werd verhit en verkoold. Dit verkoolde materiaal, koolstof genaamd, werd gebruikt om vuur te maken. Door middel van vuursteen en een vuurvlag kon men vonken creëren en met droog materiaal zoals berkenbast ontstond uiteindelijk een vlam.

Bewaren van vuur
In vroegere tijden was vuur maken echter niet vanzelfsprekend. Voordat de techniek van vonken slaan met vuursteen werd ontdekt, was men afhankelijk van vuur uit natuurlijke bronnen zoals blikseminslagen of vulkanische activiteit. Het bewaren van vuur was daarom van groot belang. Met behulp van een smeulende tondelzwam kon vuur over langere afstanden worden meegenomen, zodat het niet telkens opnieuw hoefde te worden gezocht.

7 Maart 2025 (Uitzending Peel & Maas/Dwars Door Limburg)

Tags: #Hobby, #Beesel, #Natuur, #Vroeger, #Opmerkelijk,