2024 Henriëtte gebruikt kunst als wapen

Na de verkrachting van haar dochter gebruikt Henriëtte van Gasteren kunst als wapen

Machteloosheid was het allesoverheersende gevoel toen haar dochter in 2017 werd verkracht. Zeven jaar later heeft beeldend kunstenaar Henriëtte van Gasteren uit Reuver die onmacht weten te transformeren in een krachtig artistiek statement getiteld 'Silent Scream'.

Op dit moment is de tentoonstelling te zien in het provinciehuis in Maastricht.

Seksueel geweld
Henriëtte van Gasteren toont portretten van slachtoffers en daders van seksueel geweld, waarmee ze terugging naar de plek waar het misbruik plaatsvond. Ook fotografeerde ze deskundigen op het gebied van seksueel geweld. Zelf noemt ze Silent Scream haar belangrijkste werk tot nu toe. "De afgelopen jaren heeft dit project helemaal mijn leven beheerst. Ik voel me zo verbonden met die mensen."

Dochter
Toch was dit werk er bitter genoeg niet geweest zonder de verkrachting van haar dochter Krissi. En dat terwijl van Gasteren zelf ook slachtoffer werd van seksueel misbruik. "Als het nou alleen om mij had gegaan, als het alleen mij was overkomen, dan was ik hier nooit mee begonnen," vertelt ze in het tv-programma L1 Cultuurcafé.

"Ik denk eigenlijk dat ik het zelf al min of meer verwerkt had. Dus mijn gevoelens als moeder zijn in dit geval sterker. Ik wil mijn kind helpen, en dat kun je niet."

Cijfers
Een moeder en dochter die allebei slachtoffer worden van seksueel misbruik, dat lijkt wellicht een wrede speling van het lot. De cijfers laten echter iets anders zien. Volgens het Centrum Seksueel Geweld heeft één op de twee vrouwen en één op de vijf mannen ooit seksueel geweld of grensoverschrijding meegemaakt. Daarbij krijgt driekwart van de slachtoffers na het misbruik negatieve reacties. Victim blaming, het slachtoffer de schuld geven van wat hem of haar is overkomen, blijkt vaak schadelijker dan de nare seksuele ervaring zelf.

Stilte
Van Gasteren en dochter Krissi maakten mee dat gesprekken stilvielen zodra ze over hun verkrachting vertelden. Silent Scream is het antwoord op die stilte. In de vorm van een reizende expositie, een boek en een website. Via social media riep de beeldend kunstenaar slachtoffers en daders op om zich te melden.

In de tentoonstelling zijn twee zelfportretten te zien met de man die haar misbruikte. Hij is niet herkenbaar in beeld gebracht. "Ik had hem sinds 2006, toen het gebeurde, niet meer gesproken en dacht eigenlijk dat hij zou vinden dat hij niks verkeerd had gedaan", zegt van Gasteren. "Maar blijkbaar had hij sinds 2006 spijt."

Vertrouwen
De ontmoeting met haar dader viel haar gek genoeg niet zwaar. "Het was niet moeilijk om met hem in gesprek te gaan, omdat ik het zo belangrijk vond om een dader en slachtoffer in één beeld te hebben."

Daarnaast portretteerde ze vele tientallen slachtoffers. Van Gasteren: "Dat ze mij dat vertrouwen geven, vind ik buitengewoon, want ik ben geen hulpverlener. Daar ben ik heel dankbaar voor. Dus ik voelde de verantwoordelijkheid dat het goed moest gaan, en dat is ook gelukt. Waarom ik dit kan? Ik weet het niet. Maar ik denk wel dat ik hiervoor de aangewezen persoon ben."

Moed
Van Gasteren is ontegenzeggelijk een kunstenaar met een missie. "Ja, dat is wel mijn taakje in dit leven, ook al klinkt dat klein. Iedereen moet dit gewoon gaan zien. Niet vanwege mij, maar vanwege die mensen, en de moed die ze hebben om na al die jaren hun verhaal te vertellen. Het is zo belangrijk dat hun stem gehoord wordt. Het heet dan ook niet voor niets Silent Scream."

Reizende tentoonstelling
De tentoonstelling Silent Scream is tot en met 24 december te zien in het provinciehuis in Maastricht. Deelexposities zijn te bezoeken op verschillende locaties van Zuyd Hogeschool, De Domijnen, Het Nieuwe Domein in Sittard, politiebureaus in Heerlen en Maastricht en diverse bibliotheken van SCHUNCK in Heerlen. In 2025 zal Silent Scream door Nederland en België reizen.

Henriëtte van Gasteren (Sevenum, 1964) werkte jarenlang als directiesecretaresse, tot ze in 2006 besloot om fulltime beeldend kunstenaar te worden. Ze kreeg onder het pseudoniem Lilith Love bekendheid met haar gefotografeerde zelfportretten. Daarnaast filmt, schrijft en zingt ze en is ze actief als performer. Met haar partner Henk Temming woont ze afwisselend in Reuver en Amstelveen.

26 Juni 2024 (Bron: L1Nieuws)

Tags: #Fotografie, #Reuver, #Tentoonstelling, #Kunst, #Gezondheid,